توقیف اموال زوج برای مطالبه مهریه از طریق دادگاه
در ادامه مطلب وکیل مهریه باید بدانید که ..
توقیف اموال زوج برای مطالبه مهریه از طریق دادگاه
زوجه یا وکیل او به جهت جلوگیری از نقل و انتقال اموال می‌توانند از دادگاه تقاضای توقیف اموال زوج به صورت اجرا قبل از ابلاغ کند، به این صورت که ابتدا اموال توقیف شود و سپس زوج مطلع شود و در ادامه دادگاه وقت رسیدگی برای دادخواست مهریه تعیین کند و اگر ظرف مدت 10 روز از زمان صدور قرار تأمین خواسته توسط دادگاه یا شورای حل اختلاف، دادخواست اصلی مطالبه مهریه ثبت نشود، با درخواست زوج اموال از توقیف آزاد می‌شود.
اموالی که نمی توان برای مطالبه مهریه توقیف کرد
بعضی از اموال قابل توقیف نیست و اگر هم توقیف شود با اعتراض زوج از توقیف آزاد می‌شود که در اصطلاح حقوقی به آنها مستثنیات دِین گفته می‌شود که براساس ماده 24 قانون محکومیت‌های مالی عبارتند از:
1- منزل مسکونی که عرفاً در شأن محکوم‌علیه (زوج) در حالت اعسار (ناتوانی مالی) او باشد.
2- اثاثیه مورد نیاز زندگی که برای رفع نیازهای ضروری محکوم‌علیه و افراد تحت تکفل و سرپرستی وی لازم است.
3- آذوقه موجود به قدر نیاز محکوم ٌعلیه و افراد تحت تکفل وی برای مدتی که عرفاً آذوقه ذخیره می‌شود.
4- کتب و ابزار علمی و تحقیقاتی برای اهل علم و تحقیق متناسب با شأن آنها
5- وسایل و ابزار کار کسبه، پیشه‌‌وران، کشاورزان و سایر اشخاص که برای امرار معاش و گذراندن زندگی آنها و افراد تحت تکفلشان لازم و ضروری است.
6- تلفن مورد نیاز مدیون
7- مبلغی که در ضمن عقد اجاره به موجر پرداخت می‌شود، مشروط بر اینکه پرداخت اجاره‌‌بها بدون آن موجب عسر و حرج (سختی) گردد و عین مستأجره (مورد اجاره) مورد نیاز مدیون بوده و بالاتر از شأن او نباشد.
پس از توقیف اموال باید توجه داشت که ظرف 10 روز پس از صدور قرار تأمین خواسته از سوی دادگاه، باید دادخواست مطالبه مهریه از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به ثبت رسد در غیر این صورت شوهر می‌تواند با مراجعه به شعبه تقاضای رفع توقیف نماید.
هزینه دادخواست تأمین خواسته برای مطالبه مهریه چقدر است؟
تامین خواسته درخواستی است که خواهان یک دعوا از دادگاه به عمل می آورد و ضمن آن تقاضا می کند که اموال خوانده به اندازه خواسته او توقیف شود تا از ضایع شدن حق او تا صدور حکم دادگاه جلوگیری شود.
هزینه دادخواست تأمین خواسته غیرمالی محسوب می‌شود اما دادخواست مطالبه مهریه مالی است و نیازمند پرداخت 3.5 درصد از ارزش مهریه به عنوان هزینه دادرسی است، مگر اینکه اعسار از پرداخت هزینه دادرسی هم درخواست شده باشد و دادگاه بپذیرد.
اعسار زوج از پرداخت مهریه
بعد از اینکه زوج به صورت قطعی به پرداخت مهریه محکوم می‌شود، اما اموال یا درآمد چندانی ندارد که بتواند به صورت یکجا مهریه زوجه را پرداخت نماید؛ باید دادخواستی تحت عنوان اعسار از پرداخت مهریه مطرح نماید.
اعسار یعنی چه؟ در اصطلاح حقوقی، زمانی که یک فرد به نوعی توانایی مالی ندارد، یا دارای اموالی است که امکان دسترسی به آنها را ندارد این فرد دچار اعسار شده است.
معسر کیست؟ کسی که به دلیل نداشتن دارایی یا دسترسی نداشتن به مالش توانایی پرداخت وجوه قانونی یا دیون خود را ندارد.
اگر مهریه هر مقدار که باشد و زوج مالی اعم از منقول (قابل جابجایی مانند ماشین) یا غیرمنقول و حساب بانکی دارای موجودی باشد در قبال همه مهریه حتی اگر بالای 110 سکه باشد توقیف می‌گردد که این توقیف می‌تواند از طریق دادگاه یا اجرای ثبت باشد. فقط بعضی از اموال جزء مستثنیات دِین توقیف آن می‌باشد که قابل توقیف نیستند و در صورت توقیف نیز با اعتراض زوج از توقیف آزاد می‌شود.
* چنانچه منزل مسکونی محکوم‌علیه بیش از نیاز و شأن عرفی او در حالت اعسارش بوده و مال دیگری از وی در دسترس نباشد و زوج حاضر به فروش منزل مسکونی خود تحت نظارت مرجع اجراکننده رأی نباشد به درخواست محکوم‌له (زوجه) به وسیله مرجع اجراکننده حکم با رعایت تشریفات قانونی به فروش رفته و مازاد بر قیمت منزل مناسب عرفی، صرف پرداخت دیون محکوم‌علیه خواهد شد مگر اینکه استیفاء و گرفتن محکوم‌به (مهریه) به طریق آسان‌تری مانند گرفتن از محل منافع بخش مازاد منزل مسکونی محکوم‌علیه یا انتقال سهم مشاعی (مشترک) از آن به شخص ثالث یا طلبکار امکان‌پذیر باشد که در این صورت محکوم‌به از طرق مذکور گرفته خواهد شد.
* همچنین اگر به حکم قانون، مستثنیات دین تبدیل به عوض دیگری شده باشد، مانند اینکه مسکن به دلیل قرار گرفتن در طرح‌های عمرانی تبدیل به وجه گردد، یا در اثر از بین رفتن، عوضی دریافت شده باشد، وصول و مطالبه محکوم‌به از آن امکان‌پذیر است مگر اینکه مشخص شود مدیون قصد تهیه موضوع نخستین را دارد.
نحوه اثبات اعسار از پرداخت مهریه توسط زوج
مدعی اعسار (زوج) از پرداخت مهریه باید پس از صدور حکم به یکی از دفاتر خدمات قضایی به جهت دادن دادخواست اعسار مراجعه نماید.
مدارک لازم برای دادخواست اعسار از مهریه عبارتند از:
1- دادنامه محکومیت مهریه
2- استشهادیه که شهادت کتبی دو نفر است. استشهادیه نیاز به فرم خاصی ندارد و می توان در برگه A4 دو نفر با ثبت مشخصات کامل، نشانی، نحوه آشنایی و اشراف به وضعیت زوج که می تواند فامیل یا از دوستان و همکاران باشد، شهادت دهند که زوج توانایی پرداخت مهریه را به صورت یکجا ندارد.
3- صورت کلیه اموال منقول و غیرمنقول جهت تقدیم دادخواست اعسار از پرداخت مهریه
4- میزان وجوه نقد در کلیه حساب های بانکی زوج که مدعی اعسار از پرداخت مهریه است و نیز فهرست کلیه نقل و انتقالات اموال در یک سال گذشته.
تاجر و اعسار از پرداخت مهریه
اگر کسی بر طبق قانون تجارت تاجر باشد؛ اعسار از پرداخت مهریه یا هر حکم دیگری از او پذیرفته نمی شود. تاجر در صورت عدم توانایی مالی برای پرداخت مهریه باید به جای دادخواست اعسار از مهریه به دادگاه خانواده، دادخواست اعلام ورشکستگی به دادگاه عمومی تقدیم نماید.
مهلت دادن دادخواست اعسار از پرداخت مهریه
فرصت دادن دادخواست اعسار از پرداخت مهریه یک ماه از زمان ابلاغ اجرائیه می باشد. اما اگر در فرصت یک ماهه، دادخواست اعسار تقدیم دادگاه نشود، زوجه می تواند از دادگاه درخواست بازداشت زوج را نماید و در صورت بازداشت زوج در صورتی آزاد می شود که یا زوجه رضایت دهد و یا اینکه کفیل و یا وثیقه گذار به تشخیص دادگاه معرفی نماید؛ پس از آن دادگاه با صدور قرار قبولی وثیقه یا کفالت تا روشن شدن وضعیت اعسار زوج از پرداخت مهریه، به موجب حکم قطعی از حبس او خودداری می کند و در صورت حبس او را آزاد می کند.
رد شدن دادخواست اعسار از پرداخت مهریه
در صورت رد شدن اعسار زوج از پرداخت مهریه، به موجب حکم قطعی، به کفیل یا وثیقه گذار ابلاغ می شود، ظرف 20 روز از ابلاغ واقعی، زوج را به دادگاه تحویل دهد.
برای اینکه بتونی اعسار از پرداخت مهریه را در دادگاه خانواده اثبات کنی، باید بتونی مدارک محکمه پسندی را به دادگاه ارائه بدی، بنابراین بهتره قبل از هر اقدامی ابتدا با یک وکیل مهریه با تجربه در این خصوص مشورت کنی، از این رو برای دریافت مشاوره رایگان ما وکلای مهریه موسسه حقوقی دادآرمان را به شما معرفی می کنیم.
ضمانت اجرای رد شدن اعسار از پرداخت مهریه
طبق قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، چنانچه دادخواست اعسار از پرداخت مهریه رد شود، با درخواست زوجه، دادگاه مدعی اعسار را به جبران خسارات بستانکار محکوم می نماید.
اگر ادعای اعسار از پرداخت مهریه رد شود؛ مدعی اعسار باید هزینه دادرسی و مهریه را با تمام هزینه های مربوطه پرداخت نماید. که این بدیهی ترین نتیجه رد اعسار می باشد.
اگر بعد از صدور حکم اعسار از پرداخت مهریه معلوم شود که زوج معسر (ندار) نبوده است و خود را معسر جلوه داده باشد؛ براساس ماده 29 قانون اعسار ، به یک تا شش ماه حبس محکوم می شود و چون ادعای اعسار از پرداخت مهریه با شهادت 4 شاهد اثبات شود؛ در صورت مشخص شدن موضوع ماده 30 قانون اعسار گواهان به حبس موضوع شهادت کذب (ماده 218 ق.م .ع سابق) ماده 650 قانون مجازات اسلامی فعلی محکوم می گردند.
* در صورتی که زوج معسر از اعسار خارج گردد و با این وجود از حکم اعسار از پرداخت مهریه استفاده نماید به حبس تأدیبی تا دو ماه محکوم می گردد.
* براساس مواد 31 و 32 قانون اعسار، در صورتی که زوج معسر جهت اثبات اعسار از پرداخت مهریه تبانی و همدستی کرده باشد، به همان مجازات تأدیبی محکوم می شود.
ضمانت اجرای عدم پرداخت اقساط مهریه
طبق ماده 21 قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی، در صورتی که زوج، اقساط مهریه را پرداخت نکند تا پرداخت اقساط معوق یا کسب اعسار مجدد در خصوص باقیمانده مهریه در حبس می ماند؛ البته لازمه اعمال این ماده این است که معسر دستگیر شود و یا به وی دسترسی داشته باشیم و منظور در دسترس بودن معسر می باشد که ضمانت اجرایی ندارد.
بذل مهریه از سوی زوجه
به طور کلی بذل مهریه از سوی زوجه به سه صورت انجام می شود :
1- ابراء مهریه
2- هبه غیرمعوض مهریه
3- هبه معوض مهریه
1 ابراء مهریه
ابراء مهریه زمانی است که زوجه در مورد مهریه، ما فی الذمه زوج (آنچه بر عهده زوج است) را ابراء می کند. به این معنا که می گوید از نظر من تو دیگر تکلیفی برای پرداخت مهریه نخواهی داشت. این بیان باعث می شود تا تکلیف شوهر در پرداخت مهریه به طور کلی ساقط شود.
طبق ماده 289 قانون مدنی، ابراء، صرفاً در مورد دیون قابل تحقق است. بنابراین اگر تمام یا بخشی از مهریه ای که به صورت سکه تعیین شده، از سوی زوجه به زوج بخشیده شود، دیگر امکان رجوع از عمل انجام شده (ابراء مهریه) برای وی وجود نخواهد داشت.
2- هبه غیرمعوض مهریه
هبه غیرمعوض بدین معناست که زن بدون هیچ چشم داشت و عوضی مهریه اش را بذل (بخشش) می کند. در مورد هبه غیرمعوض، زن همیشه می تواند به مابذل (مهریه) رجوع نماید و مهریه خود را درخواست کند.
3- هبه معوض مهریه
هبه معوض یعنی هرگاه بخشیدن مهریه در مقابل چیزی یا انجام یا عدم انجام کاری باشد. مثلاً زوجه در عوض موافقت زوج با طلاق، تمام یا قسمتی از مهریه خود را می بخشد.
چنانچه هبه معوض باشد و عوض هم داده شده باشد، طبق ماده 803 قانون مدنی هبه، قابل رجوع نمی باشد. اما هرگاه هبه، معوض و در قبال طلاق باشد، در صورتی که زوجه در دوران عده به مهریه رجوع نماید، زوج هم می تواند رجوع به زوجیت کند؛ یعنی طلاق بائن تبدیل به طلاق رجعی می شود. از طرف دیگر اگر بخشیدن مهریه در مقابل طلاق باشد و طلاق داده نشود، این امر ابراء محسوب نشده و یک هبه قابل رجوع است.
شرط عدم رجوع از هبه‌ی مهریه چیست؟
اگر طرفین عقد هبه در «عقد خارج لازمی» بر عدم رجوع از هبه فی ما بین (هبه مهریه) شرط کرده باشند، هبه مهریه غیرقابل رجوع خواهد بود، اما اگر عدم رجوع را به صورتی غیر از حالت فوق الذکر، شرط کرده باشند امکان رجوع از آنها از بین نمی رود و همچنان پابرجا می ماند.
آیا برای بذل مهریه اجازه پدر زوجه ضروری است؟
علیرغم اینکه در شرع و قانون شرط خاصی برای صحت بخشیدن مهریه از طرف زن در نظر گرفته نشده است، اما به لحاظ عملی دفترخانه ها اجازه پدر برای بخشیدن مهریه و رضایت وی برای بخشش آن را شرط لازم و ضروری برای این امر می دانند. این مسئله تنها به دلیل جلوگیری از پیامدهای منفی این امر می باشد.
البته زوجین می توانند با تنظیم یک قرارداد خصوصی و بر روی برگه کاغذ اقدام به بخشش مهریه نمایند و آن را به امضای شهود برسانند. در این صورت ، چون این برگه یک سند عادی محسوب می شود، در صورت بروز اختلاف میان زوجین و مراجعه به دادگاه برای رجوع از بخشیدن مهریه، می توان به این برگه استناد کرد. ولی دفترخانه کماکان برای رسمی کردن این برگه و ثبت آن، رضایت پدر زوجه را اخذ خواهد کرد.
این مطلب ادامه دارد..
لینکهای مفید موسسه حقوقی دادآرمان
· خدمات موسسه حقوقی دادآرمان
· وکیل ارث
مشاوره آنلاین، تلفنی و حضوری دعاوی خانواده – ملکی – کیفری و حقوقی
02122904873 - 02122904874
–09128400921 – 09336267878 – 09336267676 –